Türkiye Gerçeği ve Yangın Mühendisliği
Yanma kimyasal bir reaksiyon – bilimsel bir gerçeklik olduğu için , yangın da bilimsel bir gerçekliktir. Sözün özü yangın bir bilim dalıdır. Yangın bilimi en önemli bilim dallarından biridir çünkü yanma ile dost olarak yaşamayı , ateşi kendimize hizmetkar kılmayı sağlayan bilimdir yangın bilimi. Yangından korunarak güvenli bir biçimde yaşamamızın ölçülerini ve konforunu yangın bilimine borçluyuz.
Ülkemizde hiç olmasa hatta hiç bilinmese bile – genelde sadece yangın konusuna ilgi duyanlar biliyorlar – dünyada bir çok ülkede yangın mühendisliği bölümleri vardır. Sanıyorum en çok yangın mühendisliği bölümü olan ülke İngiltere sonrasında ise Amerika Birleşik Devletleri geliyor. Yangın mühendisliği yangın biliminin mühendislik yaklaşımıdır. Yangını anlama , yangından korunma ve yangın önleme tedbirlerinin nasıl ve nerelerde alınacağı konusunda eğitim- çalışma yapar. Tüm yaşanabilir çevrelerde yangın mühendisliği çözümleri üretir. Tüm yaşanabilir çevreler diyorum çünkü , binalar , taşıtlar , yaşadığımız tüm çevre yangın mühendisliğinin alanı içerisindedir.
Ülkemizde ise yangın mühendisliği bölümü henüz hiç bir üniversitede yok. Sadece bir kaç üniversitede yüksek lisans programı açılmış yada zaman zaman açılıyor. Yani herhangi bir mühendislik bölümünden mezun olmuş öğrenciler yüksek lisans programlarına katılarak yangın konusunda uzmanlık almaktadırlar.
Yangını önleme, fiziki tedbirler alma ve yangınla mücadele konularında bilgi düzeyi yüksek kişilerin yetiştirilmesi, bu konularda ihtisaslaşmanın önünü açmak ana gerekçelerdir. Bu sayede yangınla mücadele konusunda ülkemizin uzman personel ihtiyacına katkıda bulunulacağı düşünülmektedir. Ancak ne bu çabalar nede sayılar modern çağın gereklerini sağlamak – yakalamak için yeterli değildir.
Yangınla mücadele adına , yada yönetmeliklere uymak için , ruhsat gereklilikleri ve daha birçok sebepten her yıl milyonlar yangın güvenliği adına harcanmaktadır. Ancak yeterli bilgili yetişmiş kalifiye eleman yoksunluğundan dolayı ; hem ilk yatırımda harcanan miktarlar doğru bir biçimde harcanmamakta hem de ilk yatırımdan sonra gerekli bakım tutum yapılamadığından dolayı harcamalar atıl kalmaktadır. Çünkü yangın güvenlik sistemleri bir defa kurmak ve sonra sonsuza kadar unutulmak üzerine yapılamaz.
Sistemler ilk tasarımdan itibaren uzmanlar tarafından – yangın güvenlik uzmanları – tasarlanmalı , sonrasında sürekli ve sürdürülebilir bir biçimde çalışır olması sağlanmalıdır. Gerekli bakım , test ve kalibrasyonları yapılmayan ve ilk kurulumdan sonra kaderine terk edilen yangın güvenlik sistemlerinin yangından korunma gerektiğinde çalışması mucizeler gerektirir.
Yangından korunum ve yangın güvenlik sistemlerinin sürekli çalışır olarak tutulması için ise uzman kalifiye elemanlar , yangın bilgisi ve yangın bilinci oluşması temel gerekliliktir. Yangın bilinci bir ülke siyasi olmalıdır. Devlet kendi üzerine düşeni yapmalı ve yangından korunmayı bir siyasi disiplin haline getirmelidir. Yangın güvenlik sektöründe faaliyet gösteren tüm işletmeler de bu disiplin üzerine kendilerini geliştirmeli ve modern çağın gerektirdiği bir bilgi ile hizmet vermeye başlamalıdır.
En kısa zamanda en azından bir üniversitemizde bir yangın mühendisliği bölümü açılmalı bir an önce kalifiye yangın güvenlik mühendisleri yetişmelidir. Tabi sadece mühendis yetiştirmekle de işler bitmiş olmayacaktır. Tekniker teknisyen ve ustalık gibi kalifiye elemanlarında yetiştirilmesi gerekmektedir. Hatta şu anda halihazırda sektörde çalışanların kurallara ve bilimsel verilere uygun bir biçimde akredite olarak eğitilerek sertifikalandırılması ve kayıt altına alınması gerekmektedir.
Gelişmiş modern ülkelerde en az 100 yıl önce yangın mühendisliği bölümleri kurulmuş , mesleki alanda ihtisaslaşma ve alt ihtisaslaşma bile gerçekleşmiştir. Yani kişi sadece yangın mühendisi değil aynı zaman bir yangın türünde de uzmanlaşmış ihtisas sahibi olmuştur. Ülkemizde ise daha önce de söylediğim gibi daha henüz kimse yangın güvenlik mühendisi nedir onun yaptığı işler görevleri nelerdir bilmemektedir.
Teknoloji geliştirmek , sanayide ilerlemek ve sağlam bir ekonomik disiplin sağlamak istiyorsak yangın güvenlik bilimini ciddiye almalıyız Bir an önce gereklerini yerine getirmek için çalışmalıyız. Devlet kurumları , sivil toplum kuruluşları , sektör kuruluşları üzerine düşeni derhal yapmaya başlamalıdır.